ANKARA – Cumhuriyet Halk Partisi, Demokrat Parti, DEVA Partisi, Gelecek Partisi, UYGUN Parti ve Saadet Partisi başkanlarının oluşturduğu Altılı Masa, 6 Ocak’ta en uzun toplantısını gerçekleştirdi. Merak edilen birçok bahsin görüşüldüğü toplantıda cumhurbaşkanı adayının ismi netleşmedi lakin aday belirlemenin kuralı olarak ortaya konulan hükümet programı ve ortak idare hususlarında büyük ilerleme kaydedilerek bunların kamuoyuna ilan tarihi netleştirildi. Buna nazaran Altılı Masa başkanları, YETERLİ Parti’nin konut sahipliğinde 26 Ocak’ta yapacağı 11’inci toplantının akabinde 30 Ocak’ta kamuoyunun önüne çıkacak. Altı başkan bu tarihteki lansmanda seçmenlerin merak ettiği birçok soruya karşılık niteliğinde “Ortak Siyasetler Metni” ve “Geçiş Sürecinin Yol Haritası”nı açıklayacak.
200 SAYFALIK METİNDE 2 BİNİN ÜZERİNDE VAAT
Altı partinin kurmaylarından edinilen bilgiye nazaran başkanlar “Cumhurbaşkanı adayının seçim beyannamesi” ya da “Hükümet Programı” olarak tanımlanan Ortak Siyasetler Metni’nde tam uzlaşı sağladı.
30 Ocak’ta açıklanacak metin için birinci etapta her parti kendi çalışmasını yaptı, daha sonra bu çalışmalar bir ortaya getirildi. Yaklaşık 700 – 800 sayfa üzerinde çalışan ilgili komite, yapılan toplantılar sonucunda 9 ana başlık içeren 200 sayfalık bir metin ortaya çıkardı. Altılı Masa’nın vaatlerinin sıralandığı Hükümet Programı niteliğindeki metinde eğitimden tarıma, ulaştırmadan sıhhate, basının problemlerinden bayan haklarına 9 başlıkta 2 binin üzerinde vaat sıralandı.
UZLAŞILAMAYAN MEVZULAR METİNDE YER ALMADI
Altılı Masa’nın İstanbul Kontratı üzere birtakım başlıklarda uzlaşamadığı 10’uncu toplantıdan evvel gündeme gelmişti. Siyasi partilerin üzerinde uzlaşamadığı hususlar hazırlanan ortak metinde yer almadı. Partilerin kurmayları uzlaşılamayan başlıklara ait, “Bir siyasi partinin önerisi kabul edilmedi ve metinde yer almadıysa, bu, o partinin bu teklifinden vazgeçtiği manasına gelmiyor. Önerisi kabul edilmeyen parti ilgili hususa ait kendi özelinde elbette siyaset yürütmeye devam edecek. Bu büyük bir sorun teşkil etmiyor. Kıymetli olan masada mutabakatı sağlamak ve ülkeyi ilgilendiren, acil tüm bahislerde bu mutabakat sağlandı” değerlendirmesini yaptı.
‘SEÇİMDEN BİR GÜN SONRA ‘ÜLKEYİ NASIL YÖNETECEĞİZ?’ SORUSUNUN CEVABI’
Altı siyasi partinin üzerinde uzun müddettir çalıştığı ve 30 Ocak’ta açıklayacağı bir öteki metin “Güçlendirilmiş Parlamenter Sisteme Geçişin Yol Haritası” olacak. Altı siyasi partinin kurmaylarına nazaran bu metin, “Seçimden bir gün sonra, saat 9’dan itibaren ülkeyi nasıl yöneteceğiz” sorusunun karşılığını verecek.
Altılı Masa’yı temsil eden siyasi partilerden bir kurmay, bu çalışmanın münasebetini, “Türkiye’de şu anda Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi var. Cumhurbaşkanı’nın yetkilerinin artırıldığı, Meclis’in yetkilerinin azaltıldığı bir rejim. Parlamentoda çoğunluğu sağlayıp Anayasa değişikliği ile Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’e geçene kadar ülkeyi bu sistemle ve mevcut Anayasa ile yönetmek zorundayız. Bu yüzden seçimin sonraki günü bu sistemi nasıl işleteceğimizin kurallarını belirlememiz gerekiyor. Bu, seçimden sonra hiçbir aksaklık olmaması için hazırladığımız bir yol haritası” tabirleriyle açıkladı.
‘ÜLKE İDARESİNDE TÜM ÖNDERLER SORUMLULUK ALACAK’
Altılı Masa’nın hazırladığı yol haritasının bir ayağının da altı önderin idare sisteminde nasıl pozisyonlanacağı olduğunu belirten kurmaylar, önderlerin bu sorunun karşılığının kendilerine bırakılmasını istediğini kaydetti. Altılı Masa’dan bir yetkili, altı başkandan birinin cumhurbaşkanı olması durumunda başkalarının cumhurbaşkanı yardımcısı olması tarafında uzlaşı sağlandığını söz ederken, “Liderler yürütme sisteminin içinde yer alacak. Bakan olmayacaklar. Karar sistemlerinde yer alacaklar. Ülke idaresinde tüm önderler sorumluluk alacak” sözlerini kullandı.
HEDEF EN AZ 360 VEKİL, ÜLKÜ 400 VEKİL
Seçim ittifakının nasıl kurgulanacağı da Altılı Masa’nın bir öbür değerli gündem hususu oldu. İttifaklar konusunda çalışma yürütecek bir komite kurulması kararını alan Altılı Masa’nın kurmayları, seçim ittifakları konusunda her partinin kendi çalışmasını yaptığını, bu çalışmaların ortaklaşacağını belirtti. Maksatlarının en az 360 milletvekili çıkarmak olduğunu belirten yetkililer, kimi vilayetlerde ittifak olarak, kimi vilayetlerde parti olarak seçime girilmesi tarafında farklı senaryoların, 81 vilayet bazında, çok sayıda simülasyon üzerinde incelendiğini belirtti. Yetkililer, en çok sandalye sayısı sağlayacak olan seçeneklere başkanların ve siyasi partilerin isteği ile karar verileceğini tabir etti. Seçimin erken yapılması durumunda bu çalışmanın yetişmemesi istikametinde bir tasaları olmadığını belirten partililer, olabilecek en erken tarihte bile önlerinde neredeyse 120 gün olduğunu ve bu mühletin çalışmayı tamamlamak için kâfi olduğunu tabir etti.
ADAY BELİRLEMEDE ÜÇ KRİTER: MÜZAKERE, İKNA, TAM MUTABAKAT
Altılı Masa 10’uncu toplantısında “Ortak cumhurbaşkanı adayının tespiti için istişarelere başlanması” kararı da aldı. 26 Ocak’ta ÂLÂ Parti mesken sahipliğinde gerçekleşecek 11’inci toplantıda gerçekleşecek bu istişarelere başlamadan evvel başkanlar ortasında ikili, üçlü görüşmeler olabileceğini tabir eden kurmaylar, başkanların kendi partileriyle yaptığı ve yapacağı ön değerlendirmeler ışığında görüşmeye gideceğini tabir etti.
Kurmaylar, gelecek toplantının mesken sahibi Meral Akşener’in de 26 Ocak öncesi yürütmesi beklenen diplomasi ile bu istişarelerin kolaylaşmasını sağlayacak görüşmeler gerçekleştirebileceğini söyledi. Adayın, altı partinin de ‘evet’ diyerek ardında duracağı bir isim olması gerektiğini tabir eden kurmaylar, aday belirlemede üç kriter sıraladı: “Müzakere, ikna, tam mutabakat”.
26 Ocak’ta yapılacak toplantıdan 15 ya da 20 gün sonra Saadet Partisi’nde yapılacak toplantıda adayın kim olacağının netleşebileceğini tabir eden kurmaylar, şubat ayı ortasına kadar adayın açıklanabileceğini belirtti.
‘BUNDAN SONRASI ÇOK DAHA KOLAY İLERLEYECEK’
Altılı Masa’nın yürüttüğü çalışmanın Türkiye tarihinde bir birinci olduğunu söz eden yetkililer, çalışmaların büyük oranda tamamlandığını, tüm metinlerin hazırlandığını, bundan sonrasının çok daha kolay ilerleyeceğini ve her şeyin yolunda gittiğini söyledi.